Terwijl de wereld versneld evolueert naar een samenleving zonder contant geld, bereiden centrale banken wereldwijd zich voor om hun eigen retail digitale valuta van de centrale bank (CBDC) te introduceren.
Deze digitale tokens beloven talloze voordelen in vergelijking met traditioneel contant geld. Toch zijn er onmiskenbare risico’s en mogelijke valkuilen die de integriteit van de instellingen die ze creëren in gevaar kunnen brengen.
De vooruitgang en complexiteit van CBDC’s
De evolutie van digitale valuta biedt kansen en uitdagingen voor centrale banken, met name in het vinden van een balans tussen het mogelijk maken van innovatieve CBDC-gebaseerde detailhandelstransacties en het niet volledig vervangen van private betalingen.
Oorspronkelijk bedacht als een directe digitale vervanging voor contant geld, hebben CBDC’s nu het potentieel om voor specifieke doeleinden te worden ontworpen.
Rapporten van financiële autoriteiten, zoals de Monetary Authority of Singapore, illustreren het concept van “doelgebonden geld.” CBDC’s kunnen worden bestemd voor bepaalde gebruiken, zoals uitgaven binnen een specifieke periode of bij bepaalde winkels.
Deze functionaliteit biedt potentiële voordelen voor het economisch beleid. Bijvoorbeeld, overheidssubsidies zouden kunnen worden ontworpen om te verlopen, waardoor ontvangers worden gestimuleerd om te spenderen in plaats van te sparen, waardoor de economische impact wordt vergroot.
Met het verdwijnen van contant geld komen er meer opties beschikbaar, zoals het implementeren van negatieve nominale rentetarieven om sparen te ontmoedigen en uitgaven te bevorderen tijdens ernstige economische neergangen.
De programmeerbare functies van CBDC’s bieden ook mogelijkheden voor meer complexe financiële regelingen waarbij geld automatisch wordt vrijgegeven wanneer aan alle contractuele verplichtingen is voldaan.
Hoewel deze innovaties spannende mogelijkheden bieden om de economische en maatschappelijke functionaliteit te verbeteren, werpen ze ook risico’s op. Een kenmerk van contant geld is de anonimiteit en nominale stabiliteit.
De introductie van afzonderlijke eenheden van centrale bankgeld kan echter mogelijk leiden tot secundaire markten waar deze eenheden tegen verschillende waarden worden verhandeld, wat het monetaire evenwicht verstoort.
Bovendien zou de perceptie van CBDC’s als veiliger dan deposito’s bij commerciële banken, vanwege de onfeilbaarheid van centrale banken, een grootschalige verschuiving van fondsen naar CBDC-portefeuilles kunnen veroorzaken.
Dit kan de bankdeposito’s aanzienlijk uitputten en centrale banken in een lastige positie brengen bij het nemen van krediettoewijzingsbeslissingen.
Beperking van risico’s
Verschillende maatregelen kunnen deze risico’s mogelijk beperken. Cryptografische tools kunnen het gebruik van CBDC’s reguleren terwijl de privacy voor kleinere transacties behouden blijft.
Limieten op CBDC digitale portemonneebalansen kunnen kapitaalvlucht van banken ontmoedigen. Wettelijke beperkingen kunnen centrale banken beschermen tegen te veel verwevenheid met overheidsactiviteiten.
Deze innovaties brengen echter ook subtiele gevaren met zich mee. Centrale banken kunnen als politieke instanties worden gezien als hun toezicht op betalingstransacties wordt gebruikt voor surveillance of wetshandhaving.
Bovendien zou een aanzienlijke verschuiving van spaargeld van commerciële banken naar centrale banken tijdens financiële crises mogelijk de bankensector kunnen verstoren.
Nog alarmerender is dat overheden CBDC’s kunnen gebruiken als een instrument om hun sociale doelstellingen verder te bevorderen, waardoor het gebruik van digitaal geld voor bepaalde producten of diensten die als maatschappelijk onwenselijk worden beschouwd, wordt beperkt.
De opkomst van CBDC’s brengt zowel immense mogelijkheden als diepgaande risico’s met zich mee. Hoe meer functionaliteit deze digitale valuta’s bezitten, hoe groter de politieke druk kan worden op centrale banken, wat hun onafhankelijkheid, geloofwaardigheid en legitimiteit in gevaar kan brengen.
Nu we aan de vooravond staan van deze digitale geldrevolutie, moeten centrale banken zorgvuldig de lijn tussen innovatie en risico afwegen.
Het zou inderdaad een ongelukkige wending van het lot zijn als de digitalisering van centrale bankgeld, bedoeld om de relevantie ervan te behouden, uiteindelijk de kenmerken zou aantasten die het betrouwbaar maken.
