Het leiderschap van China heeft de markten verbaasd door een volledige ommekeer te maken in zijn benadering van economische stimulansen. Xi Jinping, hield jaren lang vast aan het vermijden van massale fiscale injecties in de economie en leidt nu een van de meest agressieve stimuleringsprogramma’s sinds de pandemie.
Particuliere beleggers stroomden namelijk massaal terug naar aandelen toen China zijn grootste stimuleringsmaatregelen tot nu toe aankondigde, waardoor de Shanghai Stock Exchange overbelast raakte en moest sluiten.
Vanwege de vastgoedcrisis in China werd Xi gedwongen om in te grijpen. De crash markeerde het begin van een nieuw tijdperk voor de Chinese economische strategie. Na drie jaar van dalende markten toont deze plotselinge ommezwaai van Xi en zijn beleidsmakers dat ze nu gefocust zijn op het redden van de op één na grootste economie ter wereld.
Het leiderschap van China kon de vastgoedcrisis en de toenemende schulden van lokale overheden, die al jaren verlies lijden, niet langer negeren. De vastgoedmarkt van het land (ooit de pijler van economische groei) vertegenwoordigt ongeveer 30% van de economie. Nu verkeert deze in een diepe crisis. De prijzen stabiliseren niet, en lokale overheden kunnen hun rekeningen niet meer betalen.
China kan namelijk zijn BBP-groeidoelstelling van 5% dit jaar niet gaan halen. De laatste cijfers, betreffende het derde kwartaal van 2024, bevestigde een groei van 4,6%, wat het laagste niveau is in anderhalf jaar.
Om de economische crisis af te wenden, lanceerde de centrale bank financiële toezichthouders van China een golf van stimuleringsmaatregelen. Onder andere werden de rentes verlaagd en kregen huiseigenaren financiële steun.
Twee weken later kondigde het ministerie van Financiën een nieuwe laag fiscale stimulansen aan. Er werden plannen opgesteld om lokale overheden te redden, banken te herkapitaliseren en miljoenen onverkochte appartementen op te kopen.
Niemand kent de volledige omvang van dit fiscale pakket, maar Peking belooft dat het het grootste in “recente jaren” zal zijn. Xi noemt het een “combinatieslag”, in de hoop de economische problemen te verhelpen. De vraag is echter of deze slagen hard genoeg zullen aankomen. Economen hebben hun twijfels, gezien de vele problemen waarmee China kampt—hoge overheidsschulden, demografische achteruitgang en toenemende spanningen met handelspartners.
Xi moet actie ondernemen
De jeugdwerkloosheid steeg in augustus tot 18,8%, van 13,2% slechts twee maanden eerder, en mensen richten zich meer op sparen dan op uitgeven. Chinese producenten kampen al twee jaar op rij met deflatie. De bedrijfswinsten staan enorm onder druk, en de export daalde onverwacht in september.
Deze zorgwekkende situatie dwong Xi en zijn innerlijke cirkel om in actie te komen. In juli begon het Chinese leiderschap zich zorgen te maken over het missen van groeidoelstellingen na hun derde plenum—een besloten beleidsbijeenkomst die om de vijf jaar plaatsvindt.
Openlijk bleef Xi zelfverzekerd en leek zelfs ontspannen tijdens zijn bezoek aan de provincie Gansu in september. Maar achter de schermen gingen de alarmbellen af. De president wist dat er iets moest gebeuren.
Xi balanceert nu op een dunne lijn tussen het herstellen van de economie en het vermijden van fouten uit het verleden. Hij is terughoudend om terug te grijpen naar het oude draaiboek van schulden maken in laagtechnologische sectoren om groei te stimuleren. In plaats daarvan richt hij zich op “nieuwe productieve krachten”, zoals groene energie en geavanceerde halfgeleiders.
Peking richt zich nu op hervormingen zoals het verhogen van de pensioenleeftijd en het versoepelen van het hukou-systeem, dat de toegang van migrantenarbeiders tot diensten beperkt. Deze veranderingen zijn gericht op het aanpakken van langetermijnproblemen, maar ze negeren de onmiddellijke noodzaak om de consumptie te stimuleren.
