Lagarde roept op tot sterkere euro: "Europa moet schokken niet zomaar opvangen"

Christine Lagarde, president van de Europese Centrale Bank (ECB), wil dat de regeringen van de eurozone vol gas geven. In een toespraak in Parijs op dinsdag waarschuwde ze de twintig landen die de euro gebruiken: leun niet achterover en laat economische schokken uit de rest van de wereld zomaar over jullie heen spoelen. Dat werkt niet meer.

Lagarde legde uit waarom die aanpak mankementen heeft. Als geld naar de eurozone stroomt op zoek naar een veilige haven, duwt dat de waarde van de munt omhoog. Exporteurs krijgen het dan zwaar te verduren, omdat hun producten ineens duurder worden op de wereldmarkt. Ze zei het volgende:

Europa kan de euro zo een stevige pijler maken voor de toekomst, zelfs als de globale onrust aanhoudt.

Dit alles komt op een cruciaal moment. Met Donald Trumps VS die zich terugtrekt uit internationale banden, vragen velen zich af of de dollar nog wel de onbetwiste koning van de valuta's moet zijn. Europese leiders zien hier een opening om de euro meer glans te geven.

Toch is er sinds Lagardes opmerking in mei over een "wereldwijd euromoment" bar weinig vooruitgang geboekt. De feiten liegen niet. De best beoordeelde staatsobligaties in de eurozone zijn samen €6,6 biljoen.

Dit lijkt indrukwekkend, maar het is nog geen vijfde van de Amerikaanse staatsobligatiemarkt. En Europese aandelenmarkten? Die zijn kleiner dan de helft van hun Amerikaanse tegenhanger, en ze slagen er niet in om kapitaal slim te kanaliseren waar het echt nodig is.

Lagarde pleitte voor een Europa waar geld vanzelf naar groei stroomt. Dat schept een kringloop: winsten uit beleggingen trekken nieuw kapitaal aan. Een sterker eurozone-economie zou de euro internationaal geloofwaardiger maken.

Wat blokkeert dat? Lagarde noemde versnipperde regels per land, niet passende belastingstelsels, uiteenlopende faillissementswetten. En bredere kopzorgen zoals torenhoge energierekeningen, lage productiviteit en landen die niet willen meebetalen aan gedeelde projecten.

Vorige maand gooide Brussel een nieuwe worp in de ring: de spaar- en investeringsunie. De Europese Commissie herdoopte daarmee de bestaande kapitaalmarktunie. Het idee? Een echte interne markt voor kapitaal opbouwen in heel Europa.

Europa worstelt al jaren om burgers aan het investeren te krijgen. Echt worstelen. Europeanen hebben €33 biljoen aan spaargeld op de bank, veelal in contant of simpele deposito's. Ze nemen veel minder risico's dan Amerikanen, die hun geld juist inzetten op rendement.

De Commissie komt met oplossingen. Een campagne om financieel onderwijs te boosten, plus prikkels voor landen om burgers te verleiden tot een beleggingsrekening. Maar belastingen vormen de kern.

Huidige regels zijn een doolhof als je aandelen, obligaties of fondsen wilt kopen. Dat jaagt mensen weg. De voorstellen: belastingvoordelen voor spaar- en beleggingsrekeningen, vrijstelling op winsten en alleen belasting bij opname. Zo wordt beleggen aantrekkelijker.

Toch is er een addertje. Belastingen blijven een nationale aangelegenheid, en landen geven die macht niet zomaar uit handen. En critici vrezen meer papierwerk voor banken en verzekeraars.

Dat wringt, want de EU zou bureaucratie moeten slopen, niet stapelen. Of deze unie aanslaat? Het hangt af van hoe Brussel en de lidstaten samenwerken.

Lagarde's pleidooi voor een robuustere euro klinkt luider dan ooit, maar daden tellen. In een wereld met Trumps tarieven en een wiebelende dollar, kan Europa deze kans niet laten liggen.