EU plant centraal toezicht op beurzen en cryptoplatforms via ESMA

De Europese Unie staat op het punt om haar nieuwe financiële kader voor te stellen. Daarmee krijgt de Europese Autoriteit voor effecten en markten (ESMA) de macht om direct toe te zien op grote effectenbeurzen, cryptoplatforms en belangrijke post-tradingorganisaties in de lidstaten.

Dit plan past perfect in de brede strategie van de Europese Commissie. Het doel? Een sterke, concurrerende markt opbouwen die zelfs die van de VS en andere rivalen kan verslaan.

De voorgestelde verordening geeft ESMA directe toezichtsbevoegdheden over de grootste EU-brede en grensoverschrijdende spelers. Nu nog houdt elke lidstaat zijn eigen toezichthouder aan voor beurzen en andere markten.

De Commissie belooft dat dit expertise brengt en een goede omgeving creëert voor grensoverschrijdende handel. Nieuwe Europese bedrijven en investeerders profiteren daar direct van.

Dit is ook een sleutelstap naar de voltooiing van de kapitaalmarktenunie. In december komt de Commissie met het marktintegratiepakket. Dat bevat het wetsvoorstel om ESMA's beslissingsmacht echt uit te breiden.

ESMA krijgt bovendien de taak om geschillen tussen nationale instanties op te lossen. Denk aan grote transacties tussen vermogensbeheerders of wereldwijde financiële spelers – daar kunnen makkelijk meningsverschillen ontstaan.

Veel hoofdsteden juichen het toe, maar niet iedereen is even enthousiast. Frankrijk steunt het voluit. Het land ziet dit al jaren als manier om de interne markt te reguleren en regulatory arbitrage te stoppen. Bedrijven vestigen zich nu vaak in een land met lichte regels om heel Europa te bedienen.

Duitsland was lang voorzichtig met het overdragen van financiële controle aan Brussel. Maar onder de huidige regering van Friedrich Merz is dat veranderd. De meeste EU-landen zien in dat Europa zijn markt moet aanpassen aan de moderne tijd.

Toch zijn er tegenstanders, zoals Luxemburg, Ierland en Malta. Zij vrezen dat ESMA-toezicht hun financiële sector verzwakt en lokale expertise wegneemt. Hun idee: centralisatie balanceren met meer convergentie en coördinatie op EU- en EER-niveau.

Brancheorganisaties delen die zorgen. Fondsenverenigingen en grote beursexploitanten wijzen op de voordelen van samenwerking met nationale toezichthouders. Dat geeft maximale personalisatie.

Een uniforme ESMA-aanpak kan juist hogere compliance-kosten en meer bureaucratie brengen. Vooral voor crypto mist ESMA nog specifieke regels.

De veranderingen maken grensoverschrijdende transacties makkelijker voor Europese beurzen. Grote platforms hoeven niet meer met tientallen nationale toezichthouders te dealen.

Ze leggen verantwoording af aan ESMA alleen. Dat harmoniseert normen en drukt administratiekosten. Voor crypto asset service providers is het nog duidelijker.

Nu vallen cryptobedrijven onder Markets in Crypto-Assets (MiCA). Dat geeft nationale vergunningen, maar met paspoorting mogen ze heel Europa bedienen.

Straks vallen de grootste en systemisch relevante cryptobedrijven direct onder ESMA. Dat kan positief uitpakken: meer handhaving, uniformiteit in de markt.

Een uniforme aanpak maakt regulatory shopping lastiger en sluit gaten in het toezicht. Minder schadelijke spelers glippen dan door de mazen.

Beleggers winnen aan bescherming en transparantie. Een sterke toezichthouder heeft meer middelen om grensoverschrijdende problemen aan te pakken, marktmanipulatie te stoppen en regels streng te handhaven.

Toch houdt het een lokaal smaakje, zegt de Commissie. Nationale autoriteiten blijven toezien op kleine bedrijven en dagelijks werk. ESMA richt zich op spelers die in meerdere landen actief zijn of cruciaal voor de economie.