De Europese Bankautoriteit (EBA) heeft een pittig rapport afgeleverd dat de crypto-sector een spiegel voorhoudt. Bedrijven zouden proberen regels zoals
MiCA en de strengere anti-witwaswetten te ontwijken, met risico's voor de hele financiële boel in de EU.
MiCA, dat eind vorig jaar voor iedereen verplicht werd, moest eindelijk orde scheppen in de 27 landen – uniforme regels voor crypto-aanbieders. Maar volgens de EBA is het nog een wilde westen, en dat kan lelijk uitpakken.
Geen namen, maar wel een waarschuwing: Omzeilen blijft een ding
De EBA
noemt geen concrete namen, maar waarschuwt dat "sommige entiteiten blijven proberen wettelijke eisen te omzeilen". Dat zou een "grote en negatieve impact" kunnen hebben op de betrouwbaarheid van het EU-financiële systeem.
Het rapport, dat lessen trekt uit recente gevallen, benadrukt dat de sector nog kwetsbaar is voor witwassen en terrorismefinanciering. MiCA en de nieuwe AML/CFT-regels – die per eind 2025 deels naar een centrale EU-autoriteit gaan – moeten dat dichtsmeren, maar de EBA ziet nog te veel mazen.
Forum shopping: Kies het land met de slapste regels
Een groot gevaar? Wat de EBA "forum shopping" noemt: bedrijven die jagen op de minst strenge toezichthouder in een EU-land om snel een vergunning te scoren. Daarna mogen ze dankzij "paspoorting" overal in de EU opereren.
Voor MiCA gold een overgangsperiode tot 1 juli 2026, zodat oude spelers hun zaakjes op orde konden brengen. Maar de EBA signaleert dat dit juist de deur openzet voor trucjes.
Het rapport schetst een voorbeeld: een anonieme entiteit diende razendsnel aanvragen in bij meerdere landen, trok zich terug waar autoriteiten te veel prikten, en startte op in het landje dat niet moeilijk deed. De EBA schrijft:
"Entiteiten met zwakke anti-witwascontroles glippen al binnen via landen met lichter toezicht."
En erger: wie een oude vergunning had maar niet aan MiCA voldoet, kan via hogere beroepen gewoon doorgaan tot 2026.
Ondoorzichtige structuren: schimmige eigenaars en lege dozen
Nog een zorgpunt: crypto-firma's die zich vestigen zonder duidelijke bazen of bestuur. Een virtuele activadiensten-aanbieder (VASP) vroeg in meerdere landen een licentie aan, maar bleek "gerund door meer dan 20 entiteiten buiten de EU, buiten bereik van toezichthouders".
Zulke ondoorzichtige opzetten verhullen eigendom en verantwoordelijkheid, en maken misbruik van lege vennootschappen mogelijk. De EBA waarschuwt:
"Die kunnen dienen als doorvoer voor vuil geld onder dekmantel van legitieme deals."
Expert Müller-Lankow: arbitrage hoort erbij, maar centraliseer! Dr. Hendrik Müller-Lankow, advocaat bij het Duitse crypto-rechtkantoor Kronsteyn, herkent het fenomeen uit de praktijk. Hij zegt:
"Toezichtarbitrage en -shopping gebeuren overal in de EU."
Maar hij ziet het als onvermijdelijk:
"De EU wil een interne markt, maar houdt nationale bevoegdheden. Mentaliteiten verschillen per land – dat is nu eenmaal zo."
Zijn oplossing? Meer centralisatie van wetten én toezichthouders. "Dat gebeurt al deels, en EU-instanties breiden hun macht uit." Tot die tijd blijft het een kat-en-muisspel.
Gaat een centrale EU-baas dit oplossen?
De EBA pleit voor betere coördinatie tussen nationale autoriteiten, ESMA en zichzelf. MiCA's overgangsperiode is een kans, maar ook een risico – vooral met die beroepen die bedrijven in het zadel houden.
Analisten zien parallellen met eerdere AML-richtlijnen uit 2018, die crypto al deels aanpakten, maar nu met MiCA en AMLR nog strakker zijn. Forum shopping blijft een ding, met licenties die makkelijker vallen in plekken als Malta of Duitsland.
Voor de sector is dit een realitycheck: compliance loont, want boetes kunnen oplopen tot miljoenen of een percentage van de omzet. Maar het rapport is ook een oproep tot actie – supervisors moeten leren van deze gevallen om financiële misdaad te pluggen.
Wat betekent dit voor de cryptomarkt?
In een tijd van MiCA-rollout en strengere AML-controles – met een EU AML-autoriteit in 2025 – dwingt dit de branche tot volwassenheid. Bedrijven die shoppen voor slap toezicht, riskeren uitstoot na 2026.
Voor investeerders? Meer vertrouwen in een gereguleerde markt, maar pas op voor schimmige spelers. De EBA's boodschap is helder: de EU bouwt een vesting, en niet iedereen past erdoor.
Denk jij dat centralisatie de gouden oplossing is, of blijft de EU te versnipperd? Deel je kijk in de comments – want dit raakt ons allemaal in de cryptowereld!