EU en VS botsen over digitale regels in moeizame handelsgesprekken

De spanningen tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten lopen op terwijl beide partijen worstelen met de afronding van een handelsovereenkomst.

De EU doet er alles aan om haar strenge digitale regels, zoals de Digital Services Act (DSA), te beschermen tegen Amerikaanse druk.

Tegelijkertijd blijft een cruciale gezamenlijke verklaring, die de deal van afgelopen juli moet bezegelen, vertraging oplopen door onenigheid over “niet-tarifaire belemmeringen”.

Wat speelt er precies en wat betekent dit voor de toekomst van de trans-Atlantische handel?

De EU’s Digital Services Act, een wet die techgiganten zoals Meta, Google en Amazon dwingt om strenger op te treden tegen illegale content en desinformatie, ligt onder een vergrootglas.

Amerikaanse onderhandelaars willen dat de EU concessies doet, omdat zij de DSA zien als een belemmering voor vrije handel. Een Amerikaanse functionaris verklaarde:

Maar Brussel houdt voet bij stuk. Een EU-functionaris benadrukte:

De wet, die sinds februari 2024 volledig van kracht is, wordt gezien als een hoeksteen van Europa’s digitale soevereiniteit.

Het verplicht grote platforms om transparanter te zijn over algoritmes, gebruikersrechten te versterken en schadelijke content sneller te verwijderen.

Voor de EU is dit niet alleen een kwestie van regelgeving, maar ook van het beschermen van democratische waarden.

Naast de digitale twistpunten blijft ook de beloofde verlaging van Amerikaanse tarieven op EU-auto’s een heet hangijzer. Tijdens de aankondiging van de handelsovereenkomst op 27 juli in Schotland spraken EU-Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en president Donald Trump over een verlaging van de tarieven op EU-auto’s van 27,5% naar 15%.

Maar een Amerikaanse functionaris maakte duidelijk dat dit pas gebeurt na afronding van de gezamenlijke verklaring:

Vooral Duitsland, een grote speler in de auto-export, voelt de druk. Weken na de aankondiging circuleren nog steeds conceptteksten tussen Brussel en Washington, zonder concrete voortgang.

Dit in tegenstelling tot de VS-deal met het VK, waar de “algemene voorwaarden” direct na ondertekening in mei werden gepubliceerd, hoewel implementatie van sommige afspraken ook daar vertraging opliep.

De EU-VS-handelsovereenkomst, door de Commissie geprezen als een van Trumps grootste successen in zijn handelsstrategie, moet de tarieven op de meeste EU-goederen naar de VS maximeren op 15%.

Voor cruciale exportproducten zoals vliegtuigonderdelen, medicijnen en kritieke mineralen zijn zelfs vrijstellingen bedongen.

Toch klinkt er kritiek in Europa. Analisten en politici waarschuwen dat de deal de EU dwingt tot hogere tarieven en forse investeringen in Amerikaanse energie-import, wat Europa’s eigen economie kan schaden.

Een ander struikelblok is de onenigheid over het tijdspad voor betere markttoegang voor Amerikaanse producten zoals vis, ketchup, koekjes, cacao en sojaolie.

De VS dringt aan op duidelijkheid over wanneer de EU haar tarieven op Amerikaanse industriële goederen verlaagt. Brussel stelt echter dat precieze tijdschema’s ontbreken zolang er geen wetswijzigingen zijn doorgevoerd om importprocedures te vereenvoudigen. De EU-functionaris zei:

Ondertussen heeft de EU haar pogingen opgegeven om vrijstellingen te krijgen voor wijn en sterke drank, een belangrijke eis van Frankrijk en Italië.

Commissiewoordvoerder Olof Gill bevestigde donderdag dat de conceptverklaring weer ter beoordeling naar Brussel is gestuurd, maar een definitieve versie laat nog op zich wachten.

De voortdurende impasse houdt niet alleen EU-exporteurs en Amerikaanse bedrijven in spanning, maar heeft ook bredere gevolgen voor de wereldmarkten.

Zolang er geen overeenstemming is over de gezamenlijke verklaring, blijven tariefverlagingen, digitale handelsregels en markttoegang onzeker.

Voorlopig blijven Brussel en Washington heen en weer pingpongen met conceptteksten. Of de deal meer zekerheid brengt of verder in het slop raakt, hangt af van de bereidheid van beide partijen om compromissen te sluiten.

Eén ding is echter duidelijk: de trans-Atlantische handelsrelatie staat op een kantelpunt, en de uitkomst zal de digitale en economische toekomst van beide blokken vormgeven.