ECB staat voor grote verandering van leiderschap: Twee derde van de top weg in twee jaar tijd

De Europese Centrale Bank staat op het punt van een van de grootste leiderschapsverschuivingen in jaren. Twee derde van de zes leden in het uitvoerend comité, inclusief president Christine Lagarde, moet de komende twee jaar plaatsmaken.

Dat zet niet alleen de interne dynamiek op zijn kop, maar kan ook de delicate balans tussen noordelijke en zuidelijke eurolanden op scherp zetten. Luis de Guindos, de vicepresident, stapt in mei 2026 op, gevolgd door hoofdeconoom Philip Lane een jaar later.

Lagardes termijn loopt af in oktober 2027, en Isabel Schnabels plek in het comité wordt in december van hetzelfde jaar vacant. Al met al komen vier van de zes topfuncties vrij – een kans voor nieuw bloed, maar ook een risico voor de stabiliteit in een toch al onrustige economie.

Deze wisselingen raken rechtstreeks aan de klassieke ECB-spanning: grotere economieën zoals Duitsland en Frankrijk dicteren vaak het beleid, terwijl kleinere landen zich aan de zijlijn buitengesloten voelen.

Ze pleiten al langer voor meer inclusie, vooral in tijden van renteverhogingen die de zwakkere schakels harder raken. De nieuwe gezichten kunnen dat evenwicht herstellen – of juist verstoren.

De race voor de opvolging is al in volle gang, en het begint bij de vicepresidentsrol van De Guindos. Koploper is Olli Rehn, de Finse centrale bankbaas en een doorgewinterde EU-speler. Met zijn nuchtere, centrumgerichte aanpak balanceert hij al jaren tussen harde economie en zachte diplomatie – precies wat de ECB nu nodig heeft.

Aan de zuidelijke kant duiken namen op als Clara Raposo, vicepresident van de Portugese centrale bank, en haar Griekse tegenhanger Christina Papaconstantinou. Beiden brengen een schat aan ervaring mee in het bankwezen, en ze profiteren van de roep om meer vrouwen aan de top – een trend die overheden steeds luider omarmen.

Ook Nadia Calvino, nu baas van de Europese Investeringsbank, en Maria Luís Albuquerque, de Portugese commissaris voor financiële zaken, staan op de shortlist. Vanuit Oost-Europa klinkt Boris Vujcic, de Kroatische centrale bankdirecteur die in 2023 de euro-invoering leidde.

Hij zou mikken op het vicepresidentschap of zelfs de rol van hoofdeconoom – een positie die de ECB's kwartaalvoorspellingen en rentevoorstellen stuurt. Frankrijk laat die laatste functie allerminst lopen. Parijs, dat met Lagarde en haar voorganger Jean-Claude Trichet al twee keer de presidentiële eer opeiste, vecht voor invloed.

Potentiële kanshebbers zijn Laurence Boone, ex-hoofdeconoom bij de OESO en adviseur van Emmanuel Macron; Hélène Rey, een gerenommeerde econoom aan de London Business School; Agnès Bénassy-Quéré, vice-gouverneur van de Banque de France; en Pierre-Olivier Gourinchas, de huidige hoofdeconoom van het IMF.

Voor de presidentsrol gonst het van de speculaties, en de eerste kanshebbers zijn al duidelijk. Pablo Hernández de Cos, ex-gouverneur van de Spaanse centrale bank en nu aan het roer bij de Bank voor Internationale Betalingen, wordt veel genoemd. Zijn internationale blik zou de ECB goed doen.

Dan heb je Klaas Knot, de nestor aan het hoofd van De Nederlandsche Bank en ex-voorzitter van de Financial Stability Board. Recent prees Lagarde hem om zijn scherpte, doorzettingsvermogen en talent om iedereen mee te krijgen – eigenschappen die je als ECB-baas hard nodig hebt.

Knot zou een logische Noord-Europese brug slaan, maar hij is niet de enige. Joachim Nagel, de Duitse Bundesbank-president, duikt ook op in de geruchten. En wie weet, misschien gooit Isabel Schnabel zelf haar hoed in de ring. Haar termijn eindigt vlak na die van Lagarde, en een juridisch gaatje uit 2018 zou haar een herkansing kunnen geven.

Duitsland heeft het niet makkelijk, trouwens. Met Ursula von der Leyen aan het hoofd van de Europese Commissie en Claudia Buch in de ECB-toezichtrol, zou een extra topjob in Frankfurt te veel van het goede zijn. Brussel verdeelt de macht liever eerlijk.

Als de grote namen struikelen, zou de ECB net als in 2019 met Lagarde kunnen shoppen buiten de gebaande paden. En er dreigen nog meer vacatures: als Schnabel en Frank Elderson vertrekken, komen er plekken vrij voor Oost-Europese stemmen, zoals de Letse Martins Kazaks of de Sloveense Boštjan Vasle.

Dat zou de inclusie-eis eindelijk wat schwung geven. Deze shake-up komt op een cruciaal moment, met de eurozone die worstelt met inflatie, geopolitieke spanningen en een trage groei. De nieuwe leiders moeten niet alleen de rente sturen, maar ook de kloof tussen arm en rijk dichten.

Wie er ook wint, het belooft een spannende rit te worden. Wat vind jij – Knot als de veilige keus, of juist een verrassing uit het oosten? Deel je mening in de comments of op X, en wij houden de ontwikkelingen scherp in de gaten.