Volgens een onderzoek van Reuters, in samenwerking met blockchain-experts Global Ledger en Recoveris, gebruikt de FSB (Russische Federale Veiligheidsdienst) Bitcoin (BTC) om spionage in Europa te financieren. En ja, zelfs tieners worden hierbij ingezet!
Tiener als spion: Een bizarre zaak
Neem Laken Pavan, een 17-jarige Canadees die in Donetsk werd gerekruteerd door de FSB. Na een korte detentie kreeg hij een deal die hij niet kon weigeren: spioneren voor Rusland. Zijn contactpersoon? Een figuur met de codenaam “Slon” (Russisch voor olifant).
Pavan kreeg opdracht om door Europa te reizen en inlichtingen te verzamelen. Zijn beloning? Betalingen in Bitcoin. In Kopenhagen ontving hij iets meer dan $500 aan BTC, maar daarna sloeg hij op de vlucht naar Polen. Op 22 mei 2024 gaf hij zich aan en kreeg 20 maanden cel.
Blockchain legt FSB bloot
Dankzij blockchain-analyse werd de betaling aan Pavan getraceerd naar twee tussenliggende wallets. Deze waren verbonden aan een grotere wallet, actief sinds juni 2022, die maar liefst $600 miljoen aan Bitcoin heeft verwerkt. Een deel van die transacties liep via Garantex, een gesanctioneerde Russische cryptobeurs.
Global Ledger ontdekte dat de wallets alleen actief waren tijdens Moskouse kantooruren (6:00-18:00). Dit wijst op een strak georganiseerd witwasnetwerk. Fondsen werden gesplitst, gemengd met grotere bedragen en via niet-gekoppelde wallets geleid. Slim, maar niet ontraceerbaar!
Meer dan een incident
Volgens Marcin Zarakowski, CEO van Recoveris, is dit geen losstaand geval. De FSB gebruikt Bitcoin voor allerlei operaties, van het betalen van huurlingen in de Donbas tot het financieren van pro-Kremlin-politici in Europa.
In 2023 betaalde de Russische militaire inlichtingendienst GROe zelfs jonge Wit-Russen en Oekraïners in BTC om bewakingscamera’s te plaatsen en propaganda te verspreiden. Sommigen kregen crypto voor brandstichting!
Recoveris identificeerde 161 Bitcoin-adressen gelinkt aan de FSB, met honderden transacties tijdens Moskouse kantooruren. Het patroon is duidelijk: Rusland omarmt crypto om sancties te omzeilen en geheime operaties te bekostigen.
Rusland’s crypto-ambities groeien
Buiten spionage gebruikt Rusland crypto ook voor andere doelen. Zo onderzoekt het land Bitcoin-betalingen voor graanexporten om westerse sancties te ontwijken.
Recent kondigde de Russische centrale bank aan dat gekwalificeerde beleggers toegang krijgen tot crypto-gerelateerde financiële producten, zoals derivaten. Maar er is een catch: alles wordt afgewikkeld in fiatgeld, niet in crypto.
De Russische liefde voor Bitcoin laat zien hoe krachtig crypto kan zijn, maar ook hoe het misbruikt wordt. De blockchain is echter transparant, en louche activiteiten worden steeds vaker opgespoord.
