Het Internationale Monetaire Fonds (IMF) heeft het Amerikaanse begrotingstekort aangemerkt als een grote bedreiging voor de wereldeconomie. De organisatie deelde ook de zorgen over de escalerende spanningen in het Midden-Oosten en benadrukte het potentieel dat deze situaties hebben om de internationale markten te destabiliseren.
Fiscale uitdagingen en mondiale gevolgen
Volgens de Fiscal Monitor van het IMF zal het begrotingstekort van de VS volgend jaar naar verwachting stijgen tot 7,1 procent. Dit cijfer is opmerkelijk drie keer hoger dan het gemiddelde van andere geavanceerde economieën, wat wijst op een aanzienlijke onevenwichtigheid die over de hele wereld zou kunnen ontstaan.
In één adem benadrukte het IMF tevens de problemen in China, waar de regering worstelt met een dubbele dreiging van een verzwakkende vraag en een aanhoudende huizencrisis. Deze economische uitdagingen beperken zich niet tot de VS en China; Groot-Brittannië en Italië staan ook op het punt hun uitgaven- en inkomstenverschillen te corrigeren.
De World Economic Outlook van het IMF presenteerde de VS als een cruciale aanjager van de mondiale economische groei voor dit jaar, met een groeipercentage van 2,7 procent – tweemaal zoveel als dat van enig ander G7-land. Ondanks deze positieve vooruitzichten waarschuwde het IMF voor aanhoudende inflatie die het vermogen van de Federal Reserve om de rente te verlagen zou kunnen belemmeren, een situatie die werd erkend door Fed-voorzitter Jay Powell.
Recente pieken in retailverkopen duiden erop dat de Fed de renteverlagingen zou kunnen terugschroeven, wat schokgolven door de mondiale financiële markten heeft gestuurd en tot aanzienlijke verliezen op de Europese aandelenindices heeft geleid.
Spanningen in het Midden-Oosten en economische gevolgen
De Vix-index, vaak de ‘angstmeter’ van Wall Street genoemd, is gestegen naar niveaus die niet meer zijn gezien sinds het door Hamas veroorzaakte conflict in Gaza, wat een teken is van een groeiende bezorgdheid van de markt over de stabiliteit in het Midden-Oosten. Het IMF waarschuwde dat het conflict tussen Israël en Hamas blijvende gevolgen zou kunnen hebben voor de economie van het Midden-Oosten en Noord-Afrika, waarbij de economie van Gaza wordt omschreven als “weggevaagd” en er ook aanzienlijke gevolgen voelbaar zijn op de Westelijke Jordaanoever.
Voor 2024 verwacht het IMF dat het groeitempo in het Midden-Oosten en Noord-Afrika, inclusief Pakistan, zal vertragen tot 2,6 procent, een daling ten opzichte van de eerdere voorspelling van 3,3 procent. De aanhoudende politieke onrust heeft een hoge mate van onzekerheid in deze markten geïnjecteerd.
De aanval van Hamas van 7 oktober en de daaropvolgende militaire reacties hebben geleid tot duizenden slachtoffers en hebben de regionale instabiliteit verergerd. Deze onrust heeft zich overgeslagen naar de bredere regio, waarbij Iran zijn eerste directe aanval op Israël uitvoerde als vergelding voor een Israëlische luchtaanval, waardoor de regionale spanningen verder onder druk kwamen te staan.
De toeristische sector in de Levant heeft een zware klap gekregen, met aanzienlijke annuleringen in Jordanië en Libanon. Bovendien hebben de activiteiten van de Houthi-rebellen in de Rode Zee belangrijke maritieme handelsroutes verstoord, waardoor het verkeer door het Suezkanaal drastisch is verminderd en de verzendkosten van China naar de Middellandse Zee zijn verviervoudigd.
De economieën van Jordanië en Egypte hebben veerkracht getoond, ondersteund door financiële hulp van het IMF, wat in schril contrast staat met de economische situatie in Libanon. Rijkere Golfstaten, zoals Saoedi-Arabië en de VAE, hebben het beter gedaan dankzij hun gediversifieerde inkomstenbronnen en gecontroleerde olieproductie, hoewel ze nog steeds te maken hebben met een vertraagde economische groei.
Jihad Azour van de afdeling Midden-Oosten en Centraal-Azië van het IMF benadrukte dat de erosie van de stabiliteit een ernstig risico vormt voor de economische vooruitzichten van de regio op de middellange termijn, en noemde langdurige verstoringen van de handel als een grote zorg. Hij wees erop dat de werkloosheidscijfers onder jongeren alarmerend hoog zijn, waarbij de algehele groei achterblijft bij de historische gemiddelden.
De aanhoudende conflicten, verergerd door de COVID-19-pandemie en andere mondiale crises, hebben het economisch herstel in het Midden-Oosten belemmerd, waarbij de groei vorig jaar tot stilstand kwam op 1,6 procent. Kristalina Georgieva van het IMF merkte op dat de erbarmelijke situatie in Soedan en Jemen, verergerd door mondiale conflicten zoals die in Oekraïne en Gaza, alle internationale steun en aandacht blijft vergen die het kan krijgen.
